Rêbazên Dîroka Kurdan
Li gorî encamên ku di dîroka Kurdan de hatine derxistin, herêmekî wek Kurdistan bi nav hatiye veşartin. Li ser vê herêmê gelek çalakiyên dîrokî hatine pêşkêşkirin. Kurdan jî di van çalakiyan de, gelekî xwedî şîret û qedexeyan in. Di wê demê de, Kurdan zêde û zêdetir li dijî êrîşên li ser welatê xwe, li hemberî tirsa xwe û li dijî çekên wan şer kirin.
Dema ku em li ser rêbazên dîroka Kurdan difikirin, em dizanin ku vê rêbazê ji herêmê, dîroka Kurdan û şertên civakî û siyasî yên wê awayê qebûl kirine. Herçiqas Kurd li herêmên din jî cîh digrin û bi dîroka xwe re girêdayî ne, lê herî zêde Kurd li ser herêmê derdikevin û van rêbazan li ser xwe dibin.
Encam
Li gorî dîroka Kurdan, ew yek ji herêmên Mezopotamyayê bûn û heta niha li ser herêmê cih digrin. Kurd, bi rêbazên
Zimanê Kurdî, bi rêbazên xwe yên navdewletî û lezgîn, herî herî girîng
li herêmê ye û di civaka Kurdan de gelekî pêşketî ye. Kurd bi zimanê xwe
re bi hev re diaxivin û di wê de gelekî şermezarkirin.
Zimanê Kurdî di nav civaka Kurdan de yek ji mamosteyan û cîhanê ye. Zimanê Kurdî ji hêla dîroka Kurdan ve hatîye ava kirin û ji aliyê gelek zimanan ve tê xwestin ku bi xwe re mîna zimanan derbas bike. Zimanê Kurdî ji aliyê nifşên Kurdan ve ji bo parastina pêşerojê û paşveçûnê hatîye çêkirin.
Dema ku em li ser serdema Kurdan difikirin, em dizanin ku ew hebûna xwe ya herî herî girîng li herêmên Mezopotamyayê û Rojhilatê didomîne. Li gorî encamên dîroka Kurdan, zimanê Kurdî bi awayekî pêşerojê hatîye ava kirin. Lê heta niha hîn jî encamên sereke li ser zimanê Kurdî nehatine dayîn û gelek tişt di vê mijarê de qedexe ne.
Dema ku em li ser dîroka Kurdan û zimanê Kurdî difikirin, divê em xwe bi dîmenên dîrokî, edebî û zanistî ve girêdayî bikin. Lê ji ber ku Kurd di encamên dîroka xwe de gelek caran hatine êrîşkirin û ew di warê zimanê xwe de jî tiştekî baş qebûl nekirine, rêbazên pêşerojê li ser zimanê Kurdî hatine qedexekirin.
Zimanê Kurdî, bi rêbazên xwe yên navdewletî û lezgîn, herî herî girîng li herêmê ye û di civaka Kurdan de gelekî pêşketî ye. Kurd bi zimanê xwe re bi hev re diaxivin û di wê de gelekî şermezarkirin. Di encamên dîroka Kurdan de, zimanê Kurdî bi awayekî pêşerojê hatîye ava kirin û ji aliyê Kurdan ve bi awayekî xurt û azad hate parastin.
Encama mijarê, di nav Kurdan de zimanê Kurdî wek zimanekî pêşerojê û bi rêbazên xwe yên navdewletî û lezgîn hatîye ava kirin. Di heman demê de, Kurd li ser zimanê xwe bi awayekî xurt û azad diaxivin. Zimanê Kurdî ji aliyê Kurdan ve wek zimanekî herî herî girîng dikeve û pêşketî dike.
Dilo Mardin
